column Regiobode 2 mei 2007
Voor de meeste is het voldoende als je zegt: ‘Ga maar fijn bij jezelf voor de deur spelen’. Een briefje voor pappa en mamma wil ook wel een helpen: ‘Beste ouders/ verzorgers van Stef. Het spelgedrag van uw zoon(?) heeft een effect op de overige bezoekers waaraan ik ze niet langer wil blootstellen. Is het een idee dat hij bij u thuis een poosje interessant gaat doen?’ Soms zit er niet anders op dan dat je iedere gedoogsteun intrekt, heel duidelijk bent en ze het nog maar een keertje uitlegt. Wat in zo’n geval heel goed helpt is in de krant laten opschrijven dat jouw kunsthuis weliswaar in de gemeente Rheden staat, maar daarmee geen buurthuis is voor Rhedense kunstenaars. Dat laatste is heel effectief, want kunstenaars kunnen lezen en hebben tijd zat voor de krant. Het lezen hebben ze zich eigen gemaakt om de subsidieverordeningen te kunnen spellen en de krant lezen moet je toch, om te kijken of je al beroemd bent. De harde woorden van Kunsthuis 13-directeur Nicolette van der Wal moeten diep door menig Rhedens kunstenaarsziel gesneden hebben. Jarenlang kon de lokale incrowd zich op een voorjaarsactie verheugen, die vanuit het gerenommeerde Kunsthuis 13 werd aangezwengeld. Of het nu ‘twee voor de prijs van één!’ was, of ‘Nu nog nieuwer!’, meestal verkocht je er geen geëmailleerd asbakje meer door, maar het had altijd wel iets gezelligs. Je kon mekaar ook een beetje op niveau houden, hetgeen erop neerkwam dat wie ècht met iets nieuws kwam, vakkundig tot op de grond werd afgebroken. Dat podium wil Nicolette nu niet meer bieden. Chapeau voor Nicolette! Beleefdheidshalve sluit ze niet uit dat er ook onder de Rhedens kunstenaars expositiewaardigen zijn, maar de nachtvergunningen zijn ingetrokken, het is kunstalarmfase 1. En als deze kunstpauzin roept ‘Alle Hens Aan Dek’ (leuke expositietitel, trouwens Nicolette) dan is er geen sprake meer van nog een oorlam of een happy hour op de rede van de Kastanjelaan. Hoe anders was dat in de tijd van Nicolette’s voorganger Guus. Dan stonden er altijd wel voldoende kunstenaarscollega’s aan de bar met wie je kon doorrekenen wie er dit jaar voor de Burgemeester de Bruinprijs in aanmerking kwam. Informeel heette de prijs een hele tijd de ‘Stef!Biertje?Prijs’ tot betreffende kunstkardinaal aan de witte wijn ging. Allemaal voorbij; Kunsthuis 13 is zelfs niet meer. Daar is nog maar de schamele aanduiding K13 van over. Vorig najaar plaagde ik Nicolette een beetje met haar kunstcentrum in Velp. Dit voorjaar zie ik echter pas goed welke frisse wind ze durft te laten waaien. Gooi alle ramen lekker open meid en laat ze met hun kikkers met kanonnen en formule 1-auto’s die door brei- en macramémarktstallen zijn gereden maar lekker in Ellecom neerstrijken. Daar wil je toch niet in de donkerste uithoek van de Veluwezoom mee samen gezien worden? Stel je voor dat een bezoeker van de expositie op Avegoor in de tuin die kikkers weerziet die aan de overkant bij de kapel, voorheen sauna, met een kanon in de weer zijn. En die meneer of mevrouw laat zich ontvallen ‘och, kiekdan: doar hej die kikkers van zonet’ . Daar moet betreffende kunstenares over nagedacht hebben. Die wil iets van een dergelijk effect. Maar niemand doet zijn elitaire mondje open en stapt er in vernisagepas langsop. Kunst in Rheden is de kunst om met elkaar vol te houden dat het allemaal verrekte belangrijk is wat er gebeurt. Ik wens het Nicolette toe dat ze wat meer ‘Och, kiekdan’-publiek gaat trekken. Dat zal niet gemakkelijk zijn, maar met haar duidelijke keuze voor de uithuisplaatsing van verstofte Rhedense kunstenaarsrituelen is ze op de goede weg. Het kan je maar zo overkomen dat je in het wild een uit K13 verbannen Rhedense kunstenaar ontmoet. Dan moeten we ze allemaal wel blijverrast toeroepen: ‘och, kiekdan!’
Nel Son
