column Regiobode 8 oktober 2008
Het zal u wellicht niet verbazen dat bij de schrijfster van deze stukjes de economische kennis wat onderontwikkeld is. Er loopt een soort waterscheiding door Nederland (en de rest van de wereld, vermoed ik) als het om kennis gaat. Je hebt de ‘taaltypjes’ zoals ondergetekende en de ‘rekentypjes’. Beta’s en Alfa’s. Voor die laatste zijn het momenteel boeiende tijden. Zelf had ik jarenlang moeite om debet en credit uit elkaar te houden. Tot het moment dat iemand me het ezelsbruggetje leerde dat in debet de ‘d’ van ‘dokken’ zat en je de ‘cr’ van credit ook kon lezen als de ‘kr’ van ‘krijgen’. Sindsdien gaat het iets beter met me, maar het helpt niet veel bij het doorgronden van het economische oproer van de laatste weken. Nu Wouter Bos in één weekend 45.000 nieuwe ambtenaren heeft aangenomen en we voor duizend euro per persoon mede-eigenaar zijn geworden van Fortisbank en restantjes ABN-Amro, probeer ik het maar op mijn eigen manier een beetje te snappen. Ik gebruik daar altijd de bakker-analogie voor. Eens per week kom ik bij mijn bakker en de economische activiteit die ik daar verricht, probeer ik als voorbeeld uit op wat er in de rest van de monetaire wereld gebeurt. Stel: ABN-Amro is een grof volkoren. Enige tijd geleden kocht Fortis dat brood voor 25 miljard. Dat geld zit nu bij de bakker in de kassa. Lekker stukje omzet. Tot zover begrijp ik er alles aan. Een paar weken later koopt Wouter bos dat grof volkoren over van Fortis, inclusief Fortis zelf, voor 18 miljard. Hier begint het me al te duizelen. In welke kassa-lade komt dat bedrag nu terecht? Bij de Belgische bakker, zijnde het buitenlandse restantje van Fortis, als ik mezelf nog een beetje kan volgen. Lijkt me nogal wiedes dat je voor een oud brood minder betaalt dan voor een vers brood, maar dat Wouter voor de genoemde 18 miljard ook meteen de hele Hollandse bakkerijketen koopt, vind ik een miraculeuze transactie. Misschien moet je het een slimme deal noemen, maar wat ik me afvraag is hoe die Belgische bakker het kasverschil gaat oplossen. Inmiddels weten we dat een Franse bakker voor wat kruimelmiljarden het halfje bruin dat nog in België in de schappen lag, heeft gekocht. Blijft mijn vraag over hoe vaak je een oud brood kunt verkopen voor steeds minder geld. En: wie loopt er nu met die 25 miljard in de zak van de aankoop van dat verse brood. Die bakker is inmiddels hofleverancier geworden door de aankoop van Wouter. Heeft Wouter dan ook die kassa-lade met dat bedrag gekocht? Heeft hij voor 18 miljard de hele bakker gekocht, inclusief de kassa met 25 miljard? Kijk, hier gaat het voor dit ‘taaltypje’ dus helemaal mis. Mijn houvast dat ik in de vergelijking met de bakker probeerde te vinden, leidt me een donker bos in. Behalve dat ik daar door de bomen behalve het bos ook Wouter helemaal kwijtraak, vrees ik er Belgische bakkers te ontmoeten die op oorlogspad zijn. Oorlog is de voortzetting van diplomatie met andere middelen zei ooit een monter strateeg. Ik vraag me af waar we terecht komen als de wereld om me heen ingewikkelder wordt dan het kopen van een brood bij de bakker. Had Fortis nog de onbestemde, maar indertijd hoopvol klinkende reclameboodschap ‘Getting you there’, voor mij is het inmiddels een angstige vraag geworden waar we uitkomen. Voorlopig lijkt het me een goed plan om de broodprijzen in de gaten te houden. Dat kan ik nog net overzien.
Nel Son
